نماد چیست؟
نماد عبارت است از کد یا نام اختصاری شرکت‌ها که برای سهولت شناسایی و دسته‌بندی آنها در بورس مورد استفاده قرار می‌گیرد.
به عنوان مثال شرکت ملی مس ایران با نماد «فملی» یا پالایشگاه نفت بندر عباس با نماد «شبندر» در بورس و تالارهای معاملاتی معرفی می‌شوند. بد نیست بدانید معمولا حرف اول در یک «نماد» نشان‌دهنده صنعت مربوطه و بخش دوم خلاصه‌ای از نام شرکت است.
نماد بورس چیست و چرا به‌جای نام شرکت‌ها از حروف اختصاری استفاده می‌شود؟
بورس، بازاری است پر از شرکت‌های گوناگون که هر کدام از آنها در زمینه ای خاص فعالیت می‌کنند. نماد سهام اسم اختصاری است که برای کوتاه و دسته‌بندی‌کردن شرکت‌های فعال در بورس ایجاد می‌شوند تا معامله‌گران فعال در این بازار بتوانند راحت‌تر به معامله بپردازند. نمادهای بورسی برای افزایش سرعت عمل معامله‌گران ایجاد شد تا از هدررفت زمان آنها در زمان جست‌وجو در بورس جلوگیری شود.
معمولاً بخش اول نماد بورسی، نشان‌دهنده صنعتی است که شرکت در آن فعالیت می‌کند و بخش دوم، خلاصه‌ای از نام اصلی شرکت را در بر می‌گیرد. البته همیشه این‌طوری نیست و این نوع دسته‌بندی استثنائات فراوانی دارد علاوه بر این، نکته قابل‌توجه دیگر این است که برخی از حروف مانند “ح” وجود دارند که اگر در اول یک نماد قرار بگیرند، به سهام یا شرکت‌های خاصی اشاره نخواهد داشت. مثلاً همین حرف نشان‌دهنده این است که سهام موردنظر، یک حق‌تقدم سهام است و حروف بعد از آن، مشخص‌کننده نماد و صنعت خواهد بود. اما به‌طورکلی نماد بورس هر شرکت، صنعت آن شرکت بورسی را نمایش داده و باعث می‌شود که روند شناسایی و دسته‌بندی شرکت‌ها آسان شود.
تمام نمادها و صنعت مربوط به آنها در قسمت «دیده‌بان بازار» قابل‌مشاهده است. همچنین لازم به ذکر است که وجود حرف اول صنعت مربوطه در ابتدای نهادهای بورسی، تنها برای شرکت‌هایی که از اول وارد بورس شده‌اند، الزامی است و شرکت‌های عضو فرابورس ملزم به انجام این قانون و در واقع افزودن حرف اول صنعت به ابتدای نماد نیستند.
در ادامه این مقاله به صورت اختصاری به بررسی این موضوع می‌پردازیم که حرف اول هر نماد مربوط به چه صنعتی است؛ اما باید توجه داشت باشیم که در هر کدام از دسته‌های گفته شده استثنائاتی هم وجود دارد.
- حرف «ف» به‌طورکلی نشان‌دهنده گروه فلزات اساسی است.
- حرف «و» نشان‌دهنده گروه بانک‌ها و مؤسسات اعتباری است و علاوه بر این گروه سرمایه‌گذاری‌ها نیز با حرف «و» آغاز می‌شوند.
- حرف «س» در ابتدای هر نماد گروه سیمان، آهک و گچ را نشان می‌دهد.
- گروه محصولات غذایی با حرف «غ» شناخته می‌شوند.
- حرف «ق» مربوط به صنعت قند و شکر، می‌شود. برای مثال نمادهای «قنیشا»، «قلرست» و «قثابت» از نمادهای موجود در گروه قند و شکر هستند.
- حرف «چ» مربوط به محصولات کاغذی و چوبی است.
- نمادهای «نطرین» و «نمینو» تنها نمادهای فعال گروه منسوجات هستند. نام نمادهای این گروه با حرف «ن» آغاز می‌شود.
- گروه زراعت و خدمات وابسته با حرف «ز» شروع می‌شوند.
- در ابتدای نمادهای گروه کانی‌های غیرفلزی حرف «ک» وجود دارد. علاوه بر این حرف «ک» برای گروه مختص به استخراج زغال سنگ و استخراج کانی‌های فلزی هم مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- نمادهای گروه ماشین‌آلات و دستگاه‌های برقی با حرف «ب» آغاز می‌شود.«بسویچ»، «بموتو» و «بکام» از نمادهای این گروه به شمار می‌روند.
- حرف «ش» در ابتدای نمادهای معاملاتی گروه فرآورده‌های نفتی، کک و سوخت هسته‌ای دیده می‌شود.
- نمادهای گروه انبوه‌سازی، املاک و مستغلات معمولاً با حرف «ث» در ابتدای نام نماد شناخته می‌شوند.
- تمام نمادهای گروه خودرو و ساخت قطعات با حرف «خ» آغاز می‌شوند.
- در گروه اطلاعات و ارتباطات تنها سه نماد فعال وجود دارد. این نمادها عبارت‌اند از «های وب»، «اپرداز» و «اوان».
- گروه خدمات فنی و مهندسی با حرف «ر» در ابتدای هر نماد شناخته می‌شود و در حال حاضر تنها سه نماد فعال دارد. «رمپنا»، «رنیک» و «رتکو» نمادهای فعال این گروه هستند.
- نمادهای گروه حمل‌ونقل و انبارداری با حرف «ح» آغاز می‌شوند.
- حرف «د» در ابتدای هر نماد نشان دهنده گروه مواد و محصولات دارویی است.
- گروه لاستیک و پلاستیک با حرف «پ» شروع می‌شود. «پلاسک»، «پردرخش» و «پاسا» از نمادهای این گروه هستند.
- گروه ماشین‌آلات و تجهیزات با حروف «ت» یا «ل» آغاز می‌شوند. «لابسا»، «تکمبا»، «تایرا» و «لبوتان» ازجمله نمادهای گروه ماشین‌آلات و تجهیزات به شمار می‌روند.
- نمادهای گروه عرضه برق، گاز، بخار و آب گرم معمولا با حرف «ب» شروع می‌شوند.
نکته:
وجود حرف «ح» در پایان یک نماد معاملاتی مربوط به حق تقدم سهام است. اخزا در ابتدای یک نماد بورسی نشان دهنده اسناد خزانه دولتی است که در فرابورس معامله می شود. وجود حرف «ض» در ابتدای یک نماد بورسی نشان دهنده اختیار خرید آن نماد در بورس یا فرابورس می باشد.